IAEA-rapporten over de transitie van kolen naar kernenergie en over kernenergie in Afrika

Aan de topconferentie van de G20 op 22 en 23 november 2025 in Johannesburg (Zuid-Afrika) ging een G20-bijeenkomst speciaal over kernenergie vooraf. Deze bijeenkomst is bijgewoond door de energieministers van de betrokken landen. Ook waren vertegenwoordigers van het Internationaal Energie Agentschap (IEA) en het Internationaal Atoom Energie Agentschap (IAEA) aanwezig. Het IAEA presenteerde een tweetal rapporten op de conferentie.

Het eerste rapport gaat over de uitbreiding van de kernenergie in Afrika. Ze is nodig om aan de groeiende vraag naar elektriciteit te voldoen. Landen met uitbreidingsplannen zijn Zuid-Afrika en Egypte. Zuid-Afrika heeft een kerncentrale in Koeberg met twee Franse drukwaterreactoren. De eenheden zijn sinds 1984 en 1985 in bedrijf en hebben een gezamenlijk vermogen van 1854 MWe. De bedrijfstijd is onlangs met twintig jaar verlengd. Zuid-Afrika is van plan om het kernvermogen met 2500 MWe uit te breiden. Voorts is er in El Dabaa in Egypte een viertal eenheden met Russische drukwaterreactoren van het type VVER 1200 in aanbouw. El Dabaa ligt aan de middellandse zeekust ongeveer 150 kilometer ten westen van Alexandrië. Het totale netto vermogen is 4400 MWe. De eerste eenheid komt in 2028 in bedrijf. Daarnaast hebben Ghana, Kenia en Nigeria plannen om kerncentrales te bouwen.

Het tweede rapport behandelt de omschakeling van kolen naar kernenergie. Het doel is om een schone energietransitie te faciliteren. Het rapport gaat in op de mogelijkheid van hergebruik van de locatie van een kolencentrale door er een nieuwe kerncentrale te vestigen. Het is in een aantal opzichten aantrekkelijk om de bestaande infrastructuur opnieuw te gebruiken. Dat geldt mogelijk ook voor de turbine generator. Voorts is in het rapport aandacht besteed aan de opleiding van het benodigde hooggekwalificeerd personeel, alsook aan de hoogwaardige banen, die als gevolg daarvan ontstaan. Ook is ingegaan op de verbetering van de luchtkwaliteit in de omgeving van de centrales en de positieve invloed daarvan op de leefomgeving en de volksgezondheid. In het rapport is een overzicht opgenomen van zowel gerealiseerde, als toekomstige projecten, die betrekking hebben op de vervanging van kolen door kernenergie.

Meer informatie:
1. https://www.iaea.org/newscenter/news/nuclear-energy-in-focus-at-the-g20-in-south-africa
2. https://www-pub.iaea.org/MTCD/Publications/PDF/p15896-PAT-011_web.pdf
3.  https://www-pub.iaea.org/MTCD/Publications/PDF/p15898-25-02856E_PAT-013_web.pdf